Biegunka – jak ją leczyć? Przyczyny i sposoby zapobiegania

Biegunka, potocznie nazywana rozwolnieniem, to zaburzenie prawidłowego rytmu wypróżniania, które może pojawić się w każdym wieku. W większości przypadków problem zbyt częstego oddawania wodnistego stolca mija samoistnie, jednak ważne jest, by w jego efekcie nie doszło do odwodnienia organizmu, które jest szczególnie niebezpieczne dla małych dzieci, seniorów oraz kobiet w ciąży. Skąd bierze się biegunka i jakie leki stosować, by złagodzić jej objawy?

Najczęstsze przyczyny biegunki

Biegunką nazywamy stan, który wyróżnia oddawanie stolca o nadmiernie luźnej konsystencji (wodnistego, płynnego lub półpłynnego), nieprzyjemnym zapachu i ze zwiększoną częstotliwością – co najmniej trzy razy na dobę. Za wyjątek uważa się jednak dzieci karmione piersią, ponieważ w ich przypadku oddawanie kilku lub kilkunastu luźnych stolców na dobę jest zjawiskiem fizjologicznym.

Przyczyny biegunki mogą być bardzo zróżnicowane, w związku z tym warto zwracać uwagę również na okoliczności, w jakich pojawia się biegunka oraz jakie towarzyszą jej objawy. Wśród najczęstszych przyczyn rozwolnienia zalicza się:

  • zakażenie rotawirusami (tzw. nieżyt żołądkowo-jelitowy), adenowirusami lub norowirusami;
  • zakażenie bakteryjne, np. Salmonella, Campylobacter, Shigella;
  • stresujący tryb życia;
  • alergie pokarmowe;
  • zatrucie środkami chemicznymi, lekami lub rtęcią;
  • zaburzenia hormonalne;
  • choroby, takie jak m.in. zespół Leśniowskiego-Crohna, zapalenie trzustki lub jelit.

Jak leczyć biegunkę?

Leczenie biegunki sprowadza się przede wszystkim do systematycznego nawadniania organizmu poprzez przyjmowanie dużych ilości wody oraz doustnych roztworów nawadniających, tzw. elektrolitów. Ważnym elementem leczenia biegunki jest także stosowanie delikatnej, lekkostrawnej diety, która wspomaga proces przywracania prawidłowej czynności jelit.

W razie potrzeby chorym zaleca się również przyjmowanie środków medycznych łagodzących objawy biegunki. W leczeniu ostrej lub przewlekłej biegunki o podłożu bakteryjnym pacjentom podawany jest m.in. węgiel aktywny oraz leki w formie tabletek bądź saszetek do rozpuszczenia w wodzie, takie jak m.in. Smecta, Stoperan oraz Nifuroksazyd, Co ważne, preparaty te nie wywierają ogólnego działania na organizm i są szybko z niego wydalane.
Przy problemach z rozwolnieniem pomóc może także odpowiednia suplementacja probiotykami, których zadaniem jest utrzymanie prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego oraz wsparcie organizmu w walce z biegunką.

Sposoby zapobiegania biegunkom

Chcąc uniknąć biegunki infekcyjnej, warto pamiętać o przestrzeganiu podstawowych zasad higieny, takich jak mycie rąk przed każdym posiłkiem, dokładne mycie owoców i warzyw przed ich spożyciem, a także jedzenie wyłącznie świeżych i nieprzeterminowanych produktów. W przypadku najmłodszych zaleca się także zaszczepienie niemowląt w wieku od 6. do 24. tygodnia życia przeciwko rotawirusom. Szczepienie to zapobiega niebezpiecznym powikłaniom związanym z zakażeniem rotawirusami, a także zmniejsza ryzyko ciężkiego przebiegu infekcji u dzieci i niemowląt.